Futbol Takımı Taraftarları Arasında Saldırgan ve Düşmanca Davranışların İncelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15101712Anahtar Kelimeler:
Buss-Perry saldırganlık ölçeği, futbol, taraftar, şiddet, sporÖzet
Bu çalışmanın amacı, futbol taraftarları arasında gözlemlenen saldırgan ve düşmanca davranışların altında yatan psikolojik faktörleri incelemektir. Araştırma, Türkiye'nin Marmaris, Bodrum ve Kuşadası ilçelerinden rastgele seçilen, Beşiktaş, Fenerbahçe veya Galatasaray taraftarı olduğunu belirten 450 katılımcı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veriler, Buss-Perry Saldırganlık Ölçeği kullanılarak toplanmış ve SPSS 20.0 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Bulgular, saldırganlık düzeylerinin demografik ve psikolojik değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterdiğini ortaya koymuştur. Erkek taraftarlar, genç bireyler, işsiz katılımcılar ve deplasman maçlarına gitmeye istekli olan taraftarlar daha yüksek saldırganlık eğilimi sergilemiştir. Takım bazında ise Beşiktaş taraftarları en yüksek saldırganlık puanına sahipken, onları Fenerbahçe ve Galatasaray taraftarları takip etmiştir. Yaş ve eğitim düzeyi ile saldırganlık arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sonuçlar, futbol taraftarlığı bağlamında saldırgan davranışların oluşumunda sosyokültürel, demografik ve davranışsal faktörlerin etkili olduğunu göstermektedir. Spor ortamlarında saldırgan davranışların önlenmesi için eğitim, medya sorumluluğu ve kulüp-taraftar iş birliği temelli stratejiler önerilmektedir.
Referanslar
Acet, M. (2001). Futbol seyircisini fanatik ve saldırgan olmaya yönelten sosyal faktörler [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı].
Asma, M. (2008). Okullar arası karşılaşmalara katılan sporcu öğrencilerin saldırganlık algılarının sosyal-bilişsel öğrenme kuramı açısından incelenmesi (Ankara ili örneği) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü].
Bauman, S. (1994). Uygulamalı spor psikolojisi. (Çev. H. Can İkizler, A. O. Özcan) Alfa Yayım Dağıtım.
Bettencourt, B. A., & Miller, N. (1996). Gender differences in aggression as a function of provocation: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 119(3), 422–447. https://doi.org/10.1037/0033-2909.119.3.422
Çobanoğlu Güner, B. (2006). Takım sporları ve bireysel sporlar yapan sporcuların saldırganlık düzeylerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
Doğan, B. (2007). Spor sosyolojisi ve uygulamalı spor sosyolojisine giriş (1. baskı). Nobel Kitabevi, Ankara.
Donaldson, S. J., & Ronan, K. R. (2006). The effects of participation on young adolescents’ emotional well-being. Libra Publishers, 41, 162, 369–389.
Erşan, E. E., Doğan, O., & Doğan, S. (2009). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin sosyodemografik açıdan değerlendirilmesi. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 31, 231–238.
Güner Çobanoğlu, B. (2006). Takım sporları ve bireysel sporlar yapan sporcuların saldırganlık düzeylerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
Kabak, F. (2009). Ergenlerde spora katılımın saldırgan davranışlar üzerine etkilerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü].
Karagözoğlu, C., & Ay, M. S. (1999). Futbol seyircisinde saldırganlık eğilimleri: İstanbul örneği. Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(3), 27–31.
Kesen, N. F., Deniz, M. E., & Durmuşoğlu, N. (2007). Ergenlerde saldırganlık ve öfke düzeyleri arasındaki ilişki: yetiştirme yurtları üzerinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (17), 353-364.
Michael, A. H., & Cooper, J. (2003). In M. A. Hogg & J. Cooper (Eds.), The Sage handbook of social psychology (pp. 297–323). Sage Publications.
Özgür, G., Yörükoğlu, G., & Baysan, L. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53–60.
Russell, G. W. (2003). Sport riots: A social–psychological review. Aggression and Violent Behavior, 9(4), 353–378. https://doi.org/10.1016/s1359-1789(03)00031-4
Şahin, M. H. (2003). Sporda şiddet ve saldırganlık (1. baskı). Nobel Kitabevi, Ankara.
Topuz, R., Sanioğlu, A., & Çağlayan, A. S. (2010). Amatör futbol oyuncularının saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(1), 42–49.
Tutkun, E., Güner, B. Ç., Ağaoğlu, A. S., & Soslu, R. (2010). Takım sporları ve bireysel sporlar yapan sporcuların saldırganlık düzeylerinin değerlendirilmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 1(1), 23–29.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 InnovatioSports Journal
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
